Gasi pożary, łagodzi konflikty, tłumaczy potrzeby, dokumentuje fakty i w razie problemów przygotowuje instrukcje. Spokojnie, to nie opis kolejnego bohatera uniwersum Marvela, a zakres obowiązków analityka systemowego. Nie ma łatwo, prawda? Zacznijmy jednak od początku.
Analityk systemowy, pośrednik pomiędzy klientem a programistą
To właśnie do analityka systemowego należy zebranie wymagań od klienta, doprecyzowanie ich, opracowanie, przełożenie na opis konkretnych rozwiązań, które następnie programista będzie implementował. Analityk na pewno musi zrozumieć potrzeby biznesowe klienta. Musi także potrafić zadawać pytania, analizować odpowiedzi. A jak wiadomo, na swojej drodze spotykamy ludzi o bardzo zróżnicowanych typach osobowości. Zarówno po stronie klienta, jak i na stanowisku programisty.
Ostatnio wprost usłyszałam, że programista nie po to został programistą, żeby pracować z klientami. Na szczęście są wyjątki! :) - Małgorzata Korthals, starszy analityk w Comarch
Dodatkowo osoby występujące w różnych rolach często posługują się zupełnie innym językiem. Analityk systemowy powinien umieć dostosować sposób komunikacji do konkretnej osoby. Przełożyć język, którym posługują się przedstawiciele klienta, często osoby z tzw. „biznesu” nieposiadające wiedzy technicznej, na język, którym posługują się programiści, i na odwrót.
Warto pamiętać, że analityk jest pełnoprawnym członkiem zespołu. Patrząc z góry, jestem pośrednikiem w komunikacji pomiędzy klientem, a developerem, lecz zakres mojej pracy i obowiązków może różnić się z zależności projektu. Jeżeli miałbym podejść do tematu przedmiotowo to zamiast słowa pośrednik, użyłbym stwierdzenia „ludzki interfejs" komunikacji z developerem. – Tomasz Wojtczak, analityk systemowy w Comarch
Rola analityka systemowego w cyklu projektu
Analityk odpowiedzialny jest za zbieranie, opracowywanie, dokumentowanie i utrzymywanie wymagań. Ponadto, bierze udział w całym procesie projektowym, zaczynając od etapu analizy biznesowej. Kluczowa jest jego rola w uszczegółowianiu wymagań, często również w ich projektowaniu. To osoba, do której adresowane są pytania i wątpliwości zarówno ze strony klienta, jak i zespołu projektowego. Dobry i zaangażowany analityk to komfort pracy zespołu deweloperskiego i testowego. Bardzo często rolą analityka jest też szkolenie użytkowników z nowego systemu.
Nie chodzi tylko o to, aby zebrać informacje od klienta, napisać dokumentację i sobie zniknąć. Jako analityk jestem do dyspozycji zespołu na każdym etapie pracy w projekcie, począwszy od kontaktu z klientem i przygotowania opisu rozwiązania, poprzez konsultacje na etapie implementacji i testów, aż po wsparcie w przypadku ewentualnych problemów już po dostarczeniu rozwiązania. - Małgorzata
Grupa osób, z którymi współpracuje analityk, zmienia się w zależności od fazy projektu. W początkowej fazie, kiedy określane są wymagania biznesowe, analityk współpracuje ściśle z interesariuszami ze strony klienta. To są bardzo różne osoby. Rozmowy prowadzone są zarówno z użytkownikami, którzy będą w systemie pracować, jak i z managerami różnych szczebli, którzy podejmują decyzje biznesowe.
Kiedy wymagania są spisane, zaczyna się faza projektowania. Na tym etapie bardzo mocno współpracujemy z projektantami UX i z innymi analitykami, często z innych projektów. Każde doświadczenie jest bardzo cenne i nierzadko pozwala wyeliminować błędy już na etapie projektowania. Nie bez znaczenia jest też dbałość o spójność rozwiązań. Wejście projektu w fazę implementacji oznacza stałą współpracę z zespołem deweloperskim. Odpowiadamy na pytania architektów, deweloperów. Uszczegóławiamy wymagania analityczne, gdy zachodzi potrzeba. Tutaj też zaczyna się współpraca z testerami. Rozwiewamy wątpliwości co do działania aplikacji, pomagamy projektować scenariusze. Często też pomagamy w testowaniu. – Agata Andrzejewska, starszy analityk w Comarch
Aptekarska dokładność i szwajcarska precyzja
Jakie cechy i kompetencje są potrzebne na tym stanowisku? Przede wszystkim analityk systemowy musi umieć słuchać klienta i rozmawiać z nim. Analizować odpowiedzi, umieć określić właściwy problem. Duże znaczenie ma zarówno każdy detal, jak i spojrzenie globalne.
Analityk powinien umieć stworzyć jasną i czytelną dokumentację. Ona jest podstawą do dalszych prac implementacyjnych. Nieprzemyślane rozwiązania lub źle zdefiniowane problemy mogą sporo kosztować na późniejszym etapie. Analityk powinien być kreatywny i nie powinien bać się podejmować decyzji. - Agata
Na pewno przydatną cechą jest też otwartość na zdanie innych – zarówno klientów, jak i programistów czy testerów. Ponadto nie do przecenienia jest łatwość komunikacji.
Nieraz przydała mi się również asertywność i stanowczość. Jeśli chodzi o to, co warto znać - to raczej nie jest kwestia konkretnych programów. Te mogą być różne w różnych firmach czy nawet projektach. Istotne jest raczej, aby wiedzieć, co za ich pomocą chcemy osiągnąć. Nawet najlepsza znajomość Enterprise Architect niewiele da bez znajomości UML, a znając SQL, poradzimy sobie niezależnie od tego, czy mamy do dyspozycji TOADa (zestaw narzędzi do zarządzania bazą danych) czy SQLDevelopera. – Małgorzata
Zmiany, zmiany… ciągłe zmiany
Oczywiście pewnych zmian można uniknąć, przeprowadzając rzetelną analizę, przewidując pewne sytuacje, dopytując, wyłapując niespójności czy wręcz sprzeczne wymagania. Bardzo ważne jest jednak określenie, jak będziemy nimi zarządzać. Są do tego metody, które warto sobie wypracować.
Ważne, by nad zmianami panować, ustalać priorytety, analizować wpływ na całość systemu. Zmiany są pożądane. Oznaczają, że system żyje, jest udoskonalany i że są użytkownicy zainteresowani jego rozwojem. – Agata
Zmian nie należy się jednak bać. Warto pamiętać, że zmiana to rozwój. Trzeba się jednak zastanowić, czy dana zmiana na pewno jest sensowna, konieczna, a także, czy i jak można zminimalizować jej negatywny wpływ na inne obszary, funkcje czy systemy.
Staram się z nimi nie radzić, tylko im zapobiegać. Dobrze wykonana analiza potrzeb, może pomóc w zdefiniowaniu „prawdziwych” wymagań, co w efekcie ma wpływ na mniejsze ryzyko związane ze zmianą wymagań w przyszłości. – Tomasz
Systemowy czy biznesowy, oto jest pytanie
Analityk biznesowy to tak naprawdę rola, zajmująca się procesami w firmie, a nie specyfikacją systemu. Może uczestniczyć w definiowaniu wymagań ze strony klienta, ale jego domeną jest raczej obszar procesów biznesowych. Analityk systemowy jest tak jakby krok dalej w procesie powstawania konkretnego rozwiązania. To do niego należy opracowanie przygotowanych wymagań i przełożenie ich na konkretny opis systemu i integracji z innymi systemami. Powinien odznaczać się o wiele większą wiedzą techniczną.
W praktyce jednak różnice między tymi rolami mocno się zacierają. Przede wszystkim chyba dlatego, że ludzie często po prostu używają tych nazw zamiennie, nie zastanawiając się nad ich definicją. - Małgorzata
Analityk systemowy, czy warto?
W branży IT funkcjonuje wiele stanowisk. Ciągle przybywają nowe, powodując jeszcze większe możliwości wyboru własnej ścieżki kariery. Dla jednych ważny jest rozwój, innych zespół, a kolejnych zarobki.
W moim zespole mam szczęście pracować z fantastycznymi ludźmi, bardzo otwartymi, chętnie służącymi wsparciem. Myślę, że dzięki nim nieustannie się rozwijam, uczę czegoś nowego. Na pewno mają spory wkład w moje poczucie satysfakcji z pracy. – Małgorzata
Na każdego, kto do nas dołączy, czeka na pewno wiele ciekawych zadań i praca pełna wyzwań w interdyscyplinarnych zespołach. Nigdy nie jest nudno, a każdy stara się zarażać pasją i zaangażowaniem. – Agata
Nieważne czym kierujesz się przy wyborze nowej pracy, ważne, żebyś czuł się spełniony i szczęśliwy z miejsca, w którym teraz jesteś.
Czego przyszli kandydaci mogą się spodziewać, dołączając do naszych zespołów? Bez wątpienia Zespołów w całym tego słowa znaczeniu. Ludzie, którzy je tworzą, wiedzą co robią i nie boją się dzielić wiedzą i doświadczeniem – a jest od kogo się uczyć. – Tomasz